De Tweede Wereldoorlog

Molotov-Ribbentroppact

Een gedeelte van de wereld ligt in puin na de Eerste Wereldoorlog, wij spreken over het jaar 1918. De oorlog is afgelopen. De gealieerden dwingen de Duitsers hoge schulden te betalen, Duitsland mag nog maar beschikken over een klein leger en de wapenindustrie komt bijna stil te liggen. Duitsland vervalt in grote armoede, de sociale ongelijkheid is erg groot. In Beieren staat een teleurgestelde veteraan op van de Eerste Wereldoorlog, Adolf Hitler die op de gevoelens van de bevolking inspeelt. Er worden zondebokken gezocht en voornamelijk gevonden in de Joden. Hitler is aanvoerder van de N.S.D.A.P, de Natiolaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij die steeds groter wordt. Uiteindelijk weet hij de macht te grijpen in Duitsland. Weer begint Duitsland aan een groot leger te bouwen, de wapenindustrie groeit en bloeit als nooit tevoren. Er worden grote autowegen aangelegd om snel vervoer mogelijk te maken. steeds meer stukken grond en landen worden toegevoegd aan het grote Duitse rijk en de wereld kijkt toe. Steeds opnieuw beloofd Hitler dat hij stopt met landen te annexeren, maar keer op keer breekt hij die belofte. Het gaat mis als hij op 1 september 1939 Polen binnenvalt. Duitsland had een pact gesloten met Rusland (Molotov-Ribbentroppact) waardoor Polen zou worden opgedeeld tussen Duitsland en Rusland. Voor Groot-Brittanië en Frankrijk was de maat vol, de Tweede Wereldoorlog was geboren.

Nederland had de hoop dat men net zoals tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal zou bliijven. Dit werd vanuit Berlijn ook regelmatig toegezegd. Het leger was helemaal niet toegerust op oorlog en het grootste gedeelte van de verdedigingswerken waren sterk verouderd. In Zuid-Limburg bestond de verdediging voornamelijk uit kleine betonnen bunkers (stekelvarkens) die richting de Duitse maar ook richting de Belgische grens waren gebouwd om maar te laten zien dat men neutraal was. Door alle onrust werd er op 28 augustus 1939 de algemene mobilisatie afgekondigd. Ook begon men met de modernisering van de bewapening. Maar al snel werd duidelijk dat men jaren nodig zou hebben om een modern leger op te bouwen. Nederland had geen tanks, een kleine hoeveelheid vaak verouderd geschut. De lucht en zeemacht was al aan het moderniseren maar te weinig en zoals later bleek te laat. Spionnen hadden in Nederland vrij spel, er werd weinig geheimzinnig gedaan over de Nederlandse verdediging en maar al te vaak waren Nederlandse stellingen gewoon toegankelijk zoals bijvoorbeeld op Grebbelinie waar Duitsers als toerist verkleed volop foto's maakten. De verdediging van Nederland zou voornamelijk gebeuren in de oude vesting Holland. De plaatsen buiten deze gebieden moesten zich behelpen met minimale verdedigingswerken vaak gemaakt uit aarde en zandzakken. Zuid-Limburg zou verdedigd worden door kleine groepjes soldaten die waren opgesteld in voornamelijk drie linies. De eerste linie dat waren de wachters aan de grenzen. Men bezat bijna geen communicatiemiddelen en bijna alles moest doorgegeven worden op de fiets. De tweede linie was de Zuid-Willemsvaart en de derde linie lag in Maastricht en bestond voornamelijk uit de verdediging van de Maasovergangen.

in de vroege ochtend van 10 mei was het gedaan met de vrede. Ontelbare Duitse vliegtuigen kwamen overgevlogen voornamelijk richting België. Mensen kwamen geschrokken uit hun huizen en keken vol ongeloof en angst naar dit tafereel. De Duitsers dachten binnen één uur door Zuid-Limburg door te stoten richting België. Ondertussen begon de Duitse overval op het onneembaar geachte fort Eben-Emael (onderdeel fortengordel rond Luik). er moesten zo snel mogelijk Duitsen troepen over de ongeschonden bruggen van Maastricht trekken om hun kameraden die met zweefvliegtuigen geland waren op het voornoemde fort te helpen. Alleen liep de opmars vertraging op omdat de slecht bewapende Nederlandse militairen die duiderlijk in de minderheid waren zich op sommige plaatsen onverwacht hevig verzette. De Duitsers vaak gekleed in Nederlandse uniformen overrompelden de meeste Duits/Nederlandse grensovergangen vaak zonder slag of stoot. Maar bij de Zuid-Willemsvaart bleek het op veel plaatsen al stukken moeilijker te gaan. Ook op andere plekken bood men onverwacht veel tegenstand. Bij Maastricht viel de Duitsers hun plan letterlijk in het water. Een paar Nederlandse verraders die samen met duitsers de wachters van de bruggen moesten overvallen werden ontdekt, een Duitse officier in burgerkleding werd op de oprit van de Maastrichtse Wilhelminbrug doodgeschoten. Voor dat de massaal toestromende Duitsers bij de drie Maastrichtse bruggen (St. Servaasbrug, Wilhelminabrug, Spoorbrug) waren werden de bruggen de lucht in geblazen. Op andere plaatsen zoals bij de sluizen van Borgharen werden de Duitsers teruggedreven door een handjevol Nederlandse soldaten. Op de Hogebrugstraat werd lange tijd voorkomen dat de Duitsers met rijdend materiaal de spoorwegovergang konden oversteken, hierbij werden drie Duitse pantserwagens vernietigd met buksen tegen pantser. Na een hevig gevecht gaven de  Nederlandse soldaten zich over. De Duitse opmars werd bijna 24 uur vertraagd. Zuid-Limburg was in handen van de Duitsers, In de vesting Holland bleef men 5 dagen weerstand bieden, op 14 mei volgde de capitulatie. 

De Duitsers lieten zich in het eerste jaar nog van hun goede kant zien maar langzaam maar zeker krijgen de Nederlanders ook met de duistere kant van het Nazi regime te maken. Angst voor wat je kon zeggen en of publiceren, de Jodenvervolging, het oppakken van de Roma's en de Sinti's en andere groepen. In Maastricht zat de Sicherheitsdienst, uit ooggetuigen verslagen weten wij dat het gescheeuw van gemartelden straten verderop nog te horen was. Spullen zoals schoenen, kleding en voedsel werden steeds schaarser en vaak moest men urenlang in de rij staan bij een gaarkeuken. Betalen moest men met distributiebonnen. De Nationaal Socialistische Beweging sloot zich helemaal aan bij de Duitse gedachte onder leiding van Anton Mussert. Het schrikbewind duurde voor Zuid-Limburg van 10 mei tot 5 oktober 1944. maar andere plaatsen van Limburg leefden tot 1945 onder het Duitse juk.

Bradley, Eisenhower, Montgomery, Tedder en Simpson, 7 dec in Maastricht

Op 9 september trok er een verkenningseenheid van de 113e Cavalry group Red Horse over de grens bij de Dousberg (Maastricht). Er waren geruchten dat Maastricht door de Duitsers met man en macht verdedigd zou worden. Wonderwel kon men ver doorgaan zonder een Duitser te zien. Op 12 september om 10.00 uur begon voor Nederland de bevrijding met het kleine dorp Mesch, vanaf daar zou het met de bevrijding van Zuid-Limburg snel gaan. op 13 september werd Wyck bevrijd (117th reg van de 30th inf-div Old Hickory), aan de overkant van de Maas gaven de Duitsers vanuit het Stadspark vuur. De Amerikanen wachtten op versterking dat vanaf de andere kant van de Maas zou aankomen (120th reg van de 30th inf-div Old Hickory). Toen het dag werd zag men de witte vlag en tijdens een voorzichtige verkenning over de Maas (vier man in een klein bootje onder leiding van Kolonel Johson) werd de rest van de stad Maastricht zonder verder oorlogsgeweld bevrijd.. De meeste Duitse soldaten waren blij dat het afgelopen was, velen waren gedesillusioneerd en verlangden naar vrede. Maastricht was vier jaar en vier maanden en vier dagen bezet geweest. Voor mensen die Duitse sympathieën hadden gehad tijdens de bezetting brak een zware tijd aan, ook voor voornamelijk jonge vrouwen die verliefd waren geworden op een Duitse soldaat. Mensen werden vaak ook onder valse beschuldigingen opgepakt door een woedende meningte en openbaar vernederd. Vrouwen (tegen de 150) waar het gerucht van ging dat ze met Duitsers waren geweest werden openbaar kaalgeschoren en getekend met het hakenkruis, veelal op een hoge wagen. Maar natuurlijk was er ook feest, er leek geen einde aan te komen. Maastricht werd een belangrijk centrum in het begin voor voornamelijk Amerikanen maar later ook voor de andere geallieerde landen. Maastricht werd een internationaal commandocentrum en een recreation aria. Maastricht kreeg twee vliegvelden, hospitalen en een communicatiecentrum. Op 7 december was er in het Hedric van Veldekecollege een belangrijke bijeenkomst over het toekomstige verloop van het westelijke front. 
Plaatsen die in Limburg door de Amerikanen op 14 september werden bevrijd zijn: Meerssen en Gulpen. 15 september Valkenburg. Heerlen werd bevrijd op 17 september, Sittard op 19 september en op 5 oktober Kerkrade.